سوربات پتاسیم

 

سوربات پتاسیم (Potassium Sorbate) یک افزودنی شیمیایی است که به طور گسترده ای به عنوان یک نگهدارنده در غذاها، نوشیدنی ها و محصولات مراقبت شخصی استفاده می شود. این ماده یک نمک بی بو و بی مزه است که به طور مصنوعی از اسید سوربیک و هیدروکسید پتاسیم تولید می شود.

سوربات پتاسیم با متوقف کردن رشد کپک، مخمر و قارچ، ماندگاری مواد غذایی را طولانی تر می کند. این ماده در دهه 1850 توسط فرانسوی ها کشف شد که آن را از توت های درخت خاکستر کوهی به دست آوردند. ایمنی و استفاده از آن به عنوان یک نگهدارنده در پنجاه سال گذشته مورد تحقیق قرار گرفته است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) آن را در صورت استفاده استاندارد، به طور کلی ایمن می داند.

سوربات پتاسیم نمک غیر فعال اسید سوربیک است. به راحتی در آب حل می شود و در pH پایین به اسید سوربیک، شکل فعال آن تبدیل می شود. اسید سوربیک یک اسید چرب غیر اشباع است و به همین دلیل در معرض اکسیداسیون بوده و همچنین به نور UV حساس است.

در حالی که اسید سوربیک به طور طبیعی در برخی میوه‌ها (مانند توت‌های خاکستر کوهی) وجود دارد، تقریباً تمام تولید اسید سوربیک در جهان که از آن سوربات پتاسیم مشتق می‌شود، به صورت مصنوعی ساخته می‌شود و از نظر شیمیایی یک ترکیب مشابه نمونه موجود در طبیعت است.

سوربات پتاسیم یک ماده نگهدارنده با طیف وسیع برای مصارف آرایشی نیست و باید با سایر مواد نگهدارنده ترکیب شود. اگر از سوربات پتاسیم به عنوان نگهدارنده استفاده شود، ممکن است نیاز باشد که pH محصول نهایی کاهش یابد تا موثر باشد. این به این دلیل است که سوربات پتاسیم شکل نمک غیر فعال اسید سوربیک است. برای مفید بودن، pH فرمولاسیون باید به اندازه کافی پایین باشد تا اسید کافی برای فعالیت مفید آن آزاد شود.

 

 

مشخصات عمومی

 

نام های دیگر :

اسید هگزادینوئیک

K-sorbat

اسید سوربیک

نمک پتاسیم

فرمول شیمیایی :

C6H7KO2

شماره CAS :

24634-61-5

جرم مولی :

150.22 g·mol-1

نقطه ذوب :

270 درجه سانتی گراد

شکل ظاهری :

پودر سفید کریستالی، دانه ای یا کروی/گلوله ای با طعم و بوی خنثی. به راحتی آب را جذب می کند و در صورت قرار گرفتن در معرض هوای مرطوب منقضی می شود.

 

سوربات پتاسیم در چه غذاهایی یافت می شود؟

 

سوربات پتاسیم را در لیست مواد تشکیل دهنده بسیاری از غذاهای رایج خواهید یافت. این ماده یک نگهدارنده محبوب است، زیرا اثر بالایی دارد و کیفیت یک محصول مانند طعم، بو یا ظاهر را تغییر نمی دهد. همچنین محلول در آب است و در دمای اتاق کار می کند.

به گفته مرکز علوم منافع عمومی آمریکا (CSPI)، از آنجایی که سوربات پتاسیم بی مزه و بی بو است، برای کمک به تازه ماندن طیف وسیعی از غذاها استفاده می شود. این مواد غذایی شامل موارد زیر است :

• پنیر

• محصولات پخته شده

• میوه های خشک شده

• میوه ها و سبزیجات کنسرو شده

• شربت ها

• مربا و ژله

• گوشت و ماهی دودی

• ماست

• بستنی

• ترشیجات

• نوشابه ها و آب میوه ها

• ترشی

• مکمل های غذایی گیاهی

 

 

سوربات پتاسیم به عنوان یک افزودنی ضد میکروبی و نگهدارنده در محصولات مراقبت شخصی نیز استفاده می شود، مانند:

• سایه چشم و سایر لوازم آرایشی

• شامپوها و مرطوب کننده ها

• محلول لنزهای تماسی

سوربات پتاسیم همچنین برای استفاده ایمن به عنوان یک نگهدارنده در غذاهای گربه، سگ و سایر حیوانات خانگی استفاده می شود.

 

سوربات پتاسیم چگونه به عنوان یک نگهدارنده عمل می کند؟

 

سوربات پتاسیم به عنوان یک عامل مهار کننده برای مخمرها و کپک ها و همچنین چندین نوع باکتری شناخته می شود. این ماده شکل فعال اسید سوربیک است که دارای فعالیت بازدارنده می باشد.

با تغییر مورفولوژی، یکپارچگی و عملکرد غشای سلولی و سپس مختل کردن عملکردهای انتقال و فعالیت متابولیک، رشد میکروبی را مهار می کند. این مکانیسم نگهداری شبیه بنزوات سدیم است، اما با نیسین و ناتامایسین متفاوت است.

 

مصارف تایید شده سوربات پتاسیم

 

فهرست مواد غذایی زیر ممکن است حاوی سوربات پتاسیم در حداکثر سطوح استفاده از 20 تا 6000 میلی گرم بر کیلوگرم باشد :

• پنیر نارس رسیده، آب پنیر یا فرآوری شده

• اسپردها و سفید کننده های نوشیدنی

• مربا، ژله و مارمالاد

• خمیر سیب زمینی و برش های سیب زمینی از قبل سرخ شده

• آدامس

• تاپینگ

• غلات از پیش پخته یا فرآوری شده

• نان و تولیدات نانوایی

• فرآورده های گوشتی

• ادویه ها و چاشنی ها

• آب میوه و آبجو

 

عملکرد سوربات پتاسیم چگونه است؟

 

سوربات پتاسیم در غذاها عمدتاً به عنوان نگهدارنده استفاده می شود. همچنین می توان از آن در نوشیدنی ها و حتی محصولات مراقبت شخصی استفاده کرد. سوربات پتاسیم در درجه اول برای جلوگیری از رشد کپک و قارچ در غذا استفاده می شود.

 

 

این ماده بدون رنگ و بو است که باعث می شود به راحتی با محصولات غذایی و محصولات زیبایی ترکیب شود. وقتی غذا یا نوشیدنی شما در آن گنجانده شود، تأثیری بر طعم غذا یا نوشیدنی شما نخواهد داشت، اما به سادگی از خراب شدن سریع آن جلوگیری می کند.

 

فواید و کاربردهای سوربات پتاسیم

 

اسید سوربیک و سوربات پتاسیم به طور گسترده ای در صنایع غذایی، نوشیدنی، تنباکو، پزشکی، آرایشی، کشاورزی، صنایع غذایی طیور و حیوانات خانگی و همچنین در تولید رزین، ادویه جات، ترشی جات و لاستیک استفاده می شود.

سوربات پتاسیم، نمک پتاسیم یک ترکیب طبیعی به نام اسید سوربیک است. اسید سوربیک از میوه های پر جنب و جوش درخت روون (Sorbus aucuparia) به دست می‌آید، نوعی خاکستر کوهی که به دلیل مقاومتش در هوای سرد معروف است.

این ماده برای چندین دهه به دلیل خواص ضد میکروبی آن ارزشمند بوده است و یک نگهدارنده غذایی موثر است که در گوشت های کم آب، محصولات لبنی، شراب و شیرینی ها یافت می شود. سوربات پتاسیم می تواند از رشد قارچ ها، کپک ها، مخمرها و سایر پاتوژن های غذایی مضر جلوگیری کند.

این نگهدارنده طبیعی در برابر باکتری ها موثر نیست و باید با سایر مواد نگهدارنده مانند رزماری یا بنزوات سدیم ترکیب شود.

در حالی که این پودر نگهدارنده را می توان به طور طبیعی تهیه کرد، رایج ترین روش تولید آن از طریق روش های مصنوعی است. به طور خاص، با خنثی کردن اسید سوربیک با پراکسید هیدروژن بدست می آید، نتیجه ای مشابه با ترکیبی که در طبیعت یافت می شود.

سوربات پتاسیم یک نگهدارنده موثر در مواد غذایی است، اما خواص ضد میکروبی و ضد قارچی این ماده به راحتی به محصولات آرایشی و بهداشتی منتقل می شود. از آنجایی که این نگهدارنده جایگزین مناسبی برای پارابن های مضر است، در محصولات مراقبت از پوست و آرایشی بسیار محبوب شده است.

در نتیجه، این نگهدارنده غذایی اغلب در محصولات با غلظت تا 1٪ به عنوان نگهدارنده استفاده می شود. با این حال، در سال‌های اخیر، کلمه «نگهدارنده» با انگ عجیبی به عنوان چیزی خطرناک یا مضر برای سلامتی ما در نظر گرفته شده است، در صورتی که این فرض باید کاملا به صورت علمی بررسی گردد تا به طور کامل درک شود.

در ادامه به برخی کاربردهای مهم سوربات پتاسیم اشاره می کنیم :

 

• در غذا

سوربات پتاسیم می تواند به عنوان نگهدارنده در کاربردهای غذایی مانند گوشت، محصولات آبزی، سبزیجات و میوه ها برای مهار میکروبی و تخمیر استفاده شود.

 

• در نوشیدنی

سوربات پتاسیم می تواند به عنوان نگهدارنده در نوشیدنی هایی مانند آبمیوه ها و آبجو استفاده شود.

 

 

• در داروسازی

پتاسیم سوربات می تواند به عنوان نگهدارنده در داروسازی استفاده شود.

 

• در بهداشت و مراقبت شخصی

سوربات پتاسیم را می توان عمدتا در فرمولاسیون محصولات آرایش صورت و چشم و همچنین محصولات مراقبت از پوست و مو استفاده کرد. این افزودنی غذایی میکروارگانیسم ها را از بین می برد، همچنین از رشد و تولید مثل آنها جلوگیری کرده و یا آن را به تاخیر می اندازد و بنابر این از مواد آرایشی و محصولات مراقبت شخصی در برابر فاسد شدن محافظت می کند.

 

• در کشاورزی و خوراک دام و طیور

پتاسیم سوربات می تواند به عنوان نگهدارنده در صنایع کشاورزی و همچنین خوراک دام و خوراک طیور استفاده شود.

 

ایمنی سوربات پتاسیم

 

سازمان‌های نظارتی مانند FDA، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد و سازمان ایمنی غذای اروپا (EFSA) طی تحقیقات متعددی اعلام نموده ‌اند که سوربات پتاسیم «به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود» که به اختصار GRAS نامیده می‌شود.

از طرفی هنگامی که سوربات پتاسیم را به عنوان یک افزودنی غذایی می خورید، به صورت بی ضرر از داخل بدن شما به عنوان آب و دی اکسید کربن عبور کرده و در بدن شما جمع نمی شود.