اسید سیتریک آبدار

 

اسید سیتریک چیست؟

 

اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف است که به طور طبیعی در محصولات و به ویژه مرکبات مانند لیموترش، پرتقال و لیمو وجود دارد و دارای دو نوع اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک می باشد.

این اسید یک آنتی اکسیدان طبیعی است که از آن به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده مواد غذایی، یک ماده اولیه در لوازم آرایشی و دارویی و همچنین در محصولات پاک کننده استفاده می کنند.

اسید سیتریک به عنوان یکی از مواد اولیه صنایع غذایی، در شکل طبیعی خود مانند کریستال های کوچک و شفاف، شبیه به نمک خوراکی می باشد. اگرچه بی بو است، اما طعم اسیدی دارد.

این اسید یک آلفا هیدروکسی اسید (AHA) است. این بدان معنی است که یک گروه هیدروکسیل دارد که به موقعیت آلفای اسید متصل است. سایر AHA ها عبارتند از اسید لاکتیک، اسید گلیکولیک، اسید مالیک و اسید تارتاریک.

تولیدکنندگان اغلب از اسید سیتریک در بسیاری از غذاهای آماده، نوشیدنی ها و ویتامین ها استفاده می کنند. این اسید علاوه بر ایجاد طعم، به عنوان یک نگهدارنده نیز عمل می کند.

 

مشخصات اسید سیتریک آبدار

 

فرمول مولکولی : C6H8O7.H2O

چگالی : 1.66gr/cm3

جرم مولکولی : 210gr/mol

نقطه ذوب : 153 درجه سانتیگراد

نقطه جوش : 310 درجه سانتیگراد

 

اسید سیتریک آبدار(مونوهیدرات Monohydrate) چیست ؟

 

اسید سیتریک آبدار یک اسید تری کربوکسیلیک است که در مرکبات یافت می شود. اسید سیتریک به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی به عنوان یک ماده کمکی در آماده سازی های دارویی استفاده می شود. پایداری مواد فعال را حفظ می کند و به عنوان نگهدارنده استفاده می شود.

 

انواع اسید سیتریک

 

اسید سیتریک به طور کلی به دو شکل بی آب و مونوهیدرات یافت می شود.اما  تفاوت بین مونوهیدرات اسید سیتریک(اسید سیتریک آبدار) در مقابل بی آب چیست؟

نام این دو خود تفاوت آن ها را مشخص می کند; مونوهیدرات نشان دهنده وجود تنها یک مولکول آب است، در حالی که بی آب نشان دهنده عدم وجود آب است. واکنش، رنگ و فاز مواد شیمیایی ممکن است در اشکال بی آب و مونوهیدرات متفاوت باشد.

تفاوت اصلی بین اسید سیتریک آبدار و بی آب این است که شکل بدون آب اسید سیتریک اسید سیتریک دارای مولکول آب نمی باشد.

لذا اسید سیتریک آب دار (مونوهیدرات)، شکل محلول در آب اسید سیتریک است. این نوع اسید سیتریک از یک مولکول آب و یک مولکول اسید سیتریک تشکیل شده است. این آب به آب تبلور معروف است. کریستالیزه شدن آب سرد باعث تولید این نوع اسید سیتریک می شود.

 

 

منابع اسید سیتریک آبدار

اسید سیتریک دارای منابع طبیعی و مصنوعی می باشد :

 

• منابع طبیعی

بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2014، مرکباتی مانند لیمو و لیموترش دارای بالاترین مقدار منبع قابل اطمینان و طبیعی اسید سیتریک هستند.

سایر منابع طبیعی عبارتند از نارنگی، پرتقال، گریپ فروت، آناناس، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، هویج و انواع توت ها.

 

• منابع مصنوعی

تولیدکنندگان اغلب از اسید سیتریک در مواد غذایی فرآوری شده و محصولات خانگی استفاده می کنند. به همین دلیل، دانشمندان یک شکل مصنوعی از آن را با استفاده از قارچ Aspergillus niger یا کپک سیاه ایجاد کردند. این نوع اسید به عنوان اسید سیتریک ساخته شده (MCA) شناخته می شود.

MCA یکی از متداول‌ترین افزودنی‌های خوراکی مطمئن است. علاوه بر این، در صنایع دارویی و آرایشی و بهداشتی و در تمیز کردن مواد شوینده و نرم کننده استفاده می شود.

در حالی که MCA دارای فرمول شیمیایی مشابه اسید سیتریک طبیعی است، می تواند حاوی بقایای کپک سیاه باشد. این می تواند باعث ایجاد آلرژی یا اثرات ناخواسته در هنگام مصرف شود.

 

موارد استفاده اسید سیتریک آبدار

 

اسید سیتریک به دلیل مزایای فراوان و حداقل تأثیرات زیست محیطی، یک منبع قابل اعتماد و رایج است. سه صنعت اصلی که از اسید سیتریک استفاده می کنند عبارتند از مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و محصولات پاک کننده.

 

• مواد غذایی

اسید سیتریک به عنوان یک نگهدارنده در بسیاری از غذاهای فرآوری شده عمل می کند و آنها را تازه نگه می دارد. این اسید این کار را با کند کردن یا کمک به جلوگیری از تشکیل باکتری ها، کپک ها، مخمرها و قارچ ها انجام می دهد.

اسید سیتریک رنگ، طعم و بافت غذا را حفظ می کند. این امر سرعت فاسد شدن غذا را به تاخیر می اندازد و عمر مفید آن را افزایش می دهد.

علاوه بر این، می تواند به تعادل سطح pH یا اسیدیته یک غذا یا نوشیدنی کمک کند. به عنوان مثال، هنگامی که تولید کنندگان اسید سیتریک را به برخی نوشیدنی ها اضافه می کنند، اسیدیته و طعم آن را بهبود می بخشد.

لذا با توجه به نوع غذا، اسید سیتریک مورد استفاده در مواد غذایی برای اهداف مختلف زیر فراوری می شود :

اسیدی: اغلب برای دادن طعم اسیدی (ترش) به غذاها و نوشابه ها، افزایش طعم و اصلاح PH استفاده می شود. از آنجا که بسیاری از میکروب ها نمی توانند در محیط اسیدی رشد کنند، به دلیل PH اسیدی آنها به عنوان نگهدارنده استفاده می شود.

آنتی اکسیدان: زمانی که آنتی اکسیدان ها در مقادیر کم وجود داشته باشند، می توانند از اکسیداسیون غذاها جلوگیری یا آن را کاهش دهند.

عامل کیلیت: توانایی ایجاد کمپلکس های کلات با یون های فلزی چند ظرفیتی را دارد که می تواند کیفیت و پایداری غذاها را بهبود بخشد. سیترات کلسیم و سیترات فریک دو مشتق اسید سیتریک به عنوان مکمل کلسیم و آهن در غذاها استفاده می شود.

 

• لوازم آرایشی

اسید سیتریک هنگامی که به محصولات مراقبت از پوست اضافه می شود، فواید زیادی دارد. استفاده از آن می تواند پوست را روشن کند و خطوط ریز و حتی رنگی پوست را به حداقل برساند.

تولیدکنندگان همچنین از اسید سیتریک به عنوان افزودنی در اسپری مو، دئودورانت و اسپری بدن استفاده می کنند.

اسید سیتریک لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی را حفظ می کند تا اطمینان حاصل شود که کپک، باکتری یا قارچ رشد نمی کنند.

 

• وسایل بهداشتی و شستشو

از آنجایی که اسید سیتریک در از بین بردن باکتری های مضر موثر است، یک افزودنی مفید برای اضافه شدن به محصولات پاک کننده است. همچنین این اسید دارای خواص روشن کنندگی است که برای از بین بردن لکه مفید است.

 

 

فواید اسید سیتریک آبدار

 

اسید سیتریک آبدار فواید مختلفی برای سلامتی و پوست دارد. در ادامه به برخی از فواید آن اشاره خواهیم نمود :

 

• رنگ پوست را یکنواخت می کند

تولیدکنندگان معمولاً از آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAs) در محصولات مراقبت از پوست استفاده می کنند، زیرا خاصیت لایه برداری مجدد دارند. از آنجایی که اسید سیتریک شکل رایج AHA است، می تواند برای پوست مفید باشد.

AHA ها لایه بالایی پوست را برداشته و لایه جدیدی در زیر آن نمایان می شود.

افرادی که دارای لکه های تیره، هایپرپیگمانتاسیون یا اسکار هستند، ممکن است اسید سیتریک آبدار را بسیار مفید بدانند. لکه های تیره، قسمت هایی از پوست با مقادیر بالاتر ملانین هستند و جای زخم ها قسمت هایی از رشته های کلاژن هستند که بافت اسکار را تشکیل می دهند. بافت اسکار بافت و ظاهر متفاوتی نسبت به بقیه پوست دارد.

هنگامی که اسید سیتریک آبدار روی پوست استفاده می شود، AHA ها لایه های کوچکی از پوست را جدا می کنند. با گذشت زمان، این می تواند تمام هایپرپیگمانتاسیون و جای زخم را از بین ببرد و پوست را با رنگ یکنواخت تری پشت سر بگذارد.

 

• چین و چروک را به حداقل می رساند

اسید سیتریک آبدار می تواند خطوط روی صورت و چین و چروک را به حداقل برساند.

با افزایش سن، کلاژن و الاستین در پوست تجزیه می شود. در نتیجه، پوست به حالت قبل برنمی‌گردد و در نتیجه خطوط و چین و چروک ایجاد می‌شود. این خطوط معمولاً در جاهایی ظاهر می شوند که پوست زیاد حرکت می کند، مانند اطراف چشم و پیشانی.

AHA ها سنتز گلیکوزآمینوگلیکان ها را افزایش می دهند، نوعی کربوهیدرات پیچیده که در هیدراتاسیون و ارتباطات سلولی نقش دارد. آنها همچنین پوست را ضخیم می کنند که به جلوگیری از ظاهر شدن خطوط و چین های جدید کمک می کند.

 

• باکتری ها و ویروس ها را از بین می برد

اسید سیتریک دارای سطح pH بین 3-6 است. این بدان معنی است که یک اسید نسبتا ضعیف است. مقیاس pH بین 0 تا 14 است که 7 خنثی است. مواردی که 0 هستند بسیار اسیدی هستند (مانند اسید باتری) و مواردی که 14 هستند بسیار قلیایی هستند (مانند پاک کننده تخلیه مایع).

در محصولات پاک کننده، اسید سیتریک هر باکتری یا ویروسی را که نمی تواند در pH 3-6 خود زنده بماند، از بین می برد.

همچنین اسید سیتریک آبدار می‌تواند به جلوگیری از انتقال ویروس‌هایی مانند نوروویروس انسانی، که معمولاً به عنوان ویروس استفراغ زمستانی شناخته می‌شود، از بین افراد جلوگیری کند. در واقع اسید سیتریک با اتصال به گیرنده هایی که ویروس معمولاً در آنجا می چسبد، از نفوذ آن جلوگیری می کند و با این کار به جلوگیری از انتقال و کاهش بدتر شدن عفونت نوروویروس کمک می کند.